Abantu baseNingizimu Afrika bachitha izigidigidi kutshwala ngoZibandlela – Umbiko
Njengoba isikhathi samaholidi sesisongwa, ezinkundleni zokuxhumana kusabalale izindaba zokuthi phakathi kwamhla zingama-25 kuZibandlela kuya zingama–31 kuwo uZibandlela , abantu baseNingizimu Afrika bachitha imali emangazayo eyizigidi eziyi-R7.7 bethenga utshwala, okugqamise indima ebalulekile yeziphuzo emikhosini yokuvala unyaka.
Yize noma lezizibalo zingakaqinisekiswa ngokusemthethweni ngokwenzeke kuZibandlela wezi-2024, lokhu kusetshenziswa kwemali empeleni kube irekhodi eliqinisekisiwe lonyaka wezi-2023 (owandulele owezi-2024).
Izinga eliphelele lokuphuza ligcizelela uthando oluhlala njalo phakathi kwabantu baseNingizimu Afrika neziphuzo abazithandayo, naphezu kwezinselele zomnotho.
Ucwaningo lwe-CGA ye-NIQ lubonisa ukuthi abathengi abayisikhombisa kwabayishumi abavakashela izindawo zokucima ukoma zaseNingizimu Afrika masonto onke, ngabo nje bebodwa, abahlinzeki beziphuzo banamathuba amakhulu okukhula. Ngokusho kukaGeorge Argyropoulos we-CGA uchaze amanye amathrendi amakhulu okufanele abukwe.
Nakuba izinga leziphuzo, ikakhulukazi ama-cocktails, libalulekile, ulwazi oluphelele – okuhlanganisa nomculo, isevisi, kanye nobunjalo bendawo okuphuzelwa kuyo – nayo idlala indima ebalulekile ekuheheni amakhasimende aphindayo. Ikhwalithi ephansi, ikakhulukazi eziphuzweni, ingaxosha abaxhasi, nokuyilapho iminikelo eklanywe kahle ikhuthaza ukwethembeka kwabathengisi. Umkhuba womhlaba wonke wokukhetha iziphuzo ezimbalwa kodwa ezisezingeni eliphezulu uyabonakala nasezindaweni zakuleli, kanye nesidingo esikhulayo samawayini aphambili kanye ne-Champagne, ngenxa yemakethe yewayini yaseNingizimu Afrika elawulwa ngentando yeningi futhi ehlukahlukene.
Izizukulwane ezincane zilungisa kabusha izindawo ze-Bar ngokugxila ekunethezekeni nasekukhiqizeni imfudumalo esezingeni eliphezulu, ikakhulu uma kubanda noma kusihlwa, okubonisa ukuqwashisa okubanzi kwezinselele zesimo sezulu. Iziphuzo Ezidakayo Ezinambithekayo (ama-FAB) zithola ukuduma phakathi kwalaba bathengi ngenxa yekhwalithi yazo engaguquki, ukunethezeka, nokufaneleka kwezindawo ezihlukahlukene, okuhlanganisa amafestivali nemicimbi yangaphandle. Lolu shintsho lugcizelela ukubaluleka kokuhambisana namathrendi namagugu ukuze kuthathwe ukwethembeka kwalesi sibalo sabantu esinamandla.
Izinombolo ezingemuva kwengilazi
Imboni yotshwala yaseNingizimu Afrika iyaqhubeka nokuchuma, njengoba ubhiya ubusa emakethe. Ngo-2019, ubhiya ubalelwa ku-74.5% wamalitha otshwala ayizigidi ezingama-3,227 ophuzwayo ezweni. Nakuba izibalo zakamuva zisazoshicilelwa, ukuthambekela kobukhulu bobhiya kusalokhu kubonakala phakathi nenkathi yamaholide.
I-Consumer Price Index (CPI) yophuzo oludakayo nogwayi nayo ikhuphuke kancane, ikhuphuke yafinyelela kumaphuzu ayi-115.7 ngoNtulikazi wezi-2024 isuka kumaphuzu ayi-111.6 ngoZibandlela wezi-2023. Naphezu kwalokhu kunyuka, ukusetshenziswa kwemali kwabathengi otshwaleni akubonisi zimpawu zokwehla.
Uhwebo olungekho emthethweni luhlasela imakethe
Akuzona zonke izibalo ezihlobene notshwala eziletha injabulo. Ukuhwebelana ngotshwala ngokungemthetho kuseyindawo emnyama kule mboni. Ngo-2020, utshwala obungekho emthethweni babalelwa ku-22% inani eliphuzwayo eNingizimu Afrika. Le makethe emnyama ayigcini nje ngokubukela phansi amabhizinisi asemthethweni kodwa futhi ibeka izingozi zezempilo kubathengi.
Isiko lokubungaza
Ukusetshenziswa kwemali okunamandla kwesikhathi samaholide kukhombisa isiko elicebile laseNingizimu Afrika lokubungaza nokuzijabulisa. Lokhu kuphinde kufakazelwe nayimicimbi evamise ukubanjwa ngalesi iskhathi sonyaka, kwazise imindeni eminingi isuke indawonye. Kodwa-ke, izibalo ziphinda zimema ukucabanga ngemithelela yezomnotho nenhlalo yophuzo oludakayo. Kusukela kumthelela ezinsizeni zezempilo kuya kwigalelo labo emnothweni, utshwala buseyinkemba esika nhlangothi zombili emphakathini waseNingizimu Afrika.
Njengoba siphakamisa ingilazi ku-2025, kuyacaca ukuthi kubantu abaningi baseNingizimu Afrika, umoya weholide awunakuhlukaniswa nomoya osengilazini yabo. Halala komunye unyaka wokugubha, kodwa masiphuze ngokuzibophezela.