Kubusisiwe ukubonelelana ekhaya, kwabadala nabancane
Umuntu wabe efukulwa ngethemba lokuthi uzovuka naye avuse abanye emdenini
Siphila ezikhathini ezinzima. Ngaphandle kokhuvethe oludla amalungu emindeni nomphakathi, imibiko ngokuswelakala nokulahleka kwemisebenzi nakho kuyakhathaza. Ngalesi sikhathi imindeni eminingi izithola ingena esimweni lapho kukhona amalungu angenakho okukuziphilisa. Izingane kweminye imizi uma isimo sesinjalo ziyeka ezikoleni. Abekade behlala ezindaweni ezithize baphoqeleke ukuba babuye kwabo. Abanye kusazobuyela izimoto nempahla ezitolo. Ngendlela isimo esize sibe sibi ngayo kweminye imizi kuze kuphume nesidumbu umuntu lo obenenkinga esefe ngenxa yokhwantalala noma esezilengisile ngenxa yokwehluleka ukumelana nalokho abhekene nakho ngaleso sikhathi.
Kepha lokhu akuqali lapha. Namuhla bantwana beDlozi ngifisa ukukhuluma ngento emqoka emindenini nesiya ngokuya ishabalala. Lapha ngikhuluma ngokubonelelana. Endulo abantu babe bonelelana, bephana. Angifisi sisaqala nje siphambane lapha ekuchazeni igama elithi ukubonelelana.
Kwezinye izilimi leli gama lisho into eyodwa kanti lapha ezilimini zaboHlanga lingachaza okwehlukile. Lapha kwaboHlanga uma uzwa igama elithi azibuye emasisweni usuke wazi ukuthi kubuya nje okusho ukuthi kwabe kukhishwe ngesihle futhi noma sekubuya ngabo ubuhle. Kungaba ngamabele, yimpahla (imbuzi noma inkomo) nokunye. Lesi kwabe kuyisimo esenzeka esigabeni somphakathi futhi sejwayelekile kungekhona ukuthi kuyafihlwa. Kungekhona futhi ukuthi lo obonelelwayo usefakwa ingcindezi noma ade ekhunjuzwa njalo ukuthi wake wabelwa noma wabonelelwa.
KwaboHlanga ukubonelela lokhu kuwumoya wokufukulana, ukulekelela omunye ukuze asuke esimweni esimenza angahlonipheki njengesidalwa esingumuntu. Zazingekho nje izingane okuthiwa ngezihlala emgwaqeni ngakho belu ngoba akekho owayengavuma lapha emndenini nalapha emphakathini ukuba kuthiwa kunengane, indoda noma umfazi osekuthiwa useyinto yomgwaqo kuthulwe nje.
Uma nje uhambela imizi yabamnumzane lapha emakhaya uzozwa udaba lomuntu izingane zalapha ezakhula zangena isikole zaze zagana zazi ukuthi loya bhuti noma loya gogo ngowalapha ekhaya. Indaba izwakale engasekho umuntu sekufika abakubo. Lapho uthola ukuthi kanti umuntu lo othi ngowalapha ekhaya wafika wamukelwa wabe esesale esehlala. Wabonelelwa.
Lapha emndenini ukulekelelana kwabe kwehlukahlukene. Sasikhona leso sikhathi abantu bezalana omunye akhiphe okuthile ngoba ebone (hhayi ngoba kukhona omcelile ukuba enze) ukuthi kunesidingo sokuphesha laphaya. Ingani waye asuke nje umnumzane apheshise umkakhe ekhweni lime nje ikhwe ngomkhwenyana.
Zazingalali zingadlile izingane zasekhweni noma zabafowabo bendoda ngakho belu ngoba kwakubonelelwana. Lingashona ilanga kuxoxwa ngomlando womuntu othi mina ngafunda ngenxa yomakhelwano, yomalume nobabekazi ngoba umama wayengasebenzi.
Amagama agqokisa isimo
Okunye okwabe kwehlukile endulo ngamagama ayehlonipha egqokisa isimo saloyo okumele afukulwe. Uzwe abantu bethi ngasizwa yiloya mndeni ngoba kithi sasingenamandla. Esho umuntu enanela kulabo abalekelela kwabo ngoba bethi benza ngoba abazali ngaleso sikhathi babe ngenamandla.
Lijulile leli gama ngoba kulo kunesiphrofetho esithi amandla awekho okwamanje, kusasa ayoba khona. Lithi simfukula nje ukuze naye kusasa asifukule ngoba kusa kusa. Simsisela inkomo nje ngoba siyazi kusasa uyoba neyakhe asisele abanye, abuyise le ayesiselwe yona ukuze kusizakale nabanye. Sasinjalo isikokela sethu lesi, sazisa umuntu.
Kwabe kungadingi ndlu yasonto ukuba izosifundisa ngokuthanda umakhelwano ngoba kithi umakhelwano kwabe kuwumndeni vele. Cha angime lokho ngizokukhuluma emasontweni azayo, ubumqoka bukamakhelwano.
Okwamanje asiphephe zingane zeDlozi Elikhulu. Kuthi abahambayo bahambe ngoba vele obekwakhiwa sekuphelile hhayi ngoba kube nobudedengu. Ngalesi sikhathi sokulingwa asiqhubeke sifukulane, siphakamise laba abangenawo amandla okwamanje.
