Isankankanywa namanje eyokuthengwa kwamasheya eSAA



UMtaka ungumbhali wezindaba zamazwe neMeneja kwi-Igunundu Agency.
Sekuphele iminyaka emibili uhulumeni amemezela ukuthi iTakatso Consortium izothenga amasheya angama-51% eSouth African Airways (SAA). Le-Consortium ihlanganisa inkampani yokutshala izimali iHarith kanye neGlobal Airways, futhi abangabanikazi benkampani yezindiza iLIFT.
Lesi sivumelwano esihlongozwayo sisabhekwa yiziPhathimandla zemincintiswano futhi kuzodingeka ukuthi kushintshwe umthetho uma iSAA ingena ekusetshenzisweni ngabadlali abazimele.
Uchungechunge lwezinhlelo zokutakulwa nguhulumeni ezibalelwa kwizigidigidi ezingama-R30 eminyakeni edlule azikwazanga ukulekelela iSAA. Umthwali kazwelonke ungene ekutakuleni ibhizinisi( business rescue) ngoZibandlela wezi-2019.
Njengoba ingekho enye imali evela kuhulumeni kanye nokuvalwa kwezwe ngenxa yokhuvethe, zonke izindiza zakwaSAA zamiswa ngoNhlaba wezi-2020. Kusukela ngoMbasa wezi-2021, iSAA yaphuma ekutakuleni amabhizinisi, abasebenzi behle babalelwa kwizi-3 000.
NgoNhlangulana wezi-2021, uMnyango Wezamabhizinisi Kahulumeni wamemezela iTakatso Consortium njengozakwabo wamasu kahulumeni wokulingana kwaSAA. Futhi ngoMandulo wezi- 2021, iSAA yaqala kabusha izindiza zezentengiselwano, nakuba ngezinga elincane kakhulu kunemisebenzi yayo yangaphambilini.
UNgqongqoshe wamaBhizinisi kaHulumeni, uPravin Gordhan, ubengakaze ayiveze imininingwane ebalulekile mayelana nesivumelwano seTakatso esithinta umfelandawonye othatha ama-51% wenkampani yezindiza.
Akazange akhulume nanoma yibaphi abanye abafake izicelo okungenzeka ukuthi babambe iqhaza ekudubuleni iSAA strategic partnership. Njengoba izinto zimi manje, kunenqwaba yezithiyo zokulawula okufanele isivumelwano sidlule kuzo.
Iziphathimandla zemincintiswano njengamanje zihlola isivumelwano kodwa lokho akulindelekile ukuthi kube nzima kangako. “Izigunyazo ezizoba nzima kakhulu wushintsho lwangempela lomthetho wePhalamende owadala iSAA, ngokuqonda kwethu, uzodinga ukuthi wonke umthetho uguqulwe ukuze ubonise ubunikazi benkampani yezindiza, iningi elizimele. ubunikazi benkampani yezindiza. Esinye isithiyo esikhulu mhlawumbe ukuthi inkampani yezindiza, njengazo zonke ezinye izinkampani ezisebenza ngezindiza eNingizimu Afrika, kufanele ibe nalokho okubizwa ngokuthi isitifiketi somqhubi wendiza futhi lezi zitifiketi zidume kabi ukuzithola; zingathatha izinyanga ezili-18, ezikhishwe yiCAA,” kusho uGuy Leitch, uchwepheshe wezindiza.
Ngasekuqaleni konyaka, uGordhan kuzokhumbuleka ukuthi wathi iSAA isinenzuzo. Kunezici ezimbalwa okungenzeka zisize inkampani yezindiza ukuba ihambe endaweni ekahle yezezimali.
“Bebengakayitholi nje imali eyizigidi ezingama-R700 ngokusebenza ngempumelelo. Eyakwenza ukuthi ilandele imali eyabanjwa ngokungakhokhwa okuvela e-Angola, eZimbabwe naseNigeria, okuthiwa yi-blocked funds, ngakho ngikholelwa ukuthi ngosizo lukahulumeni inkampani yezindiza ikwazile ukukhulula imali eningi. inani lalezo zimali ezivinjiwe futhi ngasikhathi sinye, lithengise okungenani ibhanoyi elilodwa noma ezimbili, linikeze imali ewusizo, ”kungeza uLeitch.
Akukacaci ukuthi izinhlelo ezahlukene zizothatha isikhathi esingakanani ngaphambi kokuthi sibone ukudluliselwa kweSAA kuTakatso nokusebenza kwayo ekugcineni. Kodwa uma lolo suku lufika, iTakatso izobhekana nesimo esincintisana kakhulu lapho abanye bezuze isabelo esikhulu semakethe kulandela ukhuvethe.
“ISAA, njengoba imisiwe, kusho ukuthi inzuzo enningi idliwe yizimbangi zayo, ukuze iSAA izame ukubuyisa leso sabelo semakethe esilahlekile,” kuchaza uLeitch.
Njengengxenye yokuthatha kweTakatso iSAA, uhulumeni wenze isiqiniseko sokuthi inkampani yezindiza ayinazo izikweletu. Ngesikhathi behlenga ibhizinisi, ithe izohlinzeka ngemali efinyelela kwizigidigidi ezi-R3. 5 ukusula izikweleti. UNgqongqoshe wezeziMali, uMnu u-Enoch Godongwana, wamemezela ukuthi uzodlulisela isigidigidi kwaSAA kwisabelomali sakamuva. Kodwa namanje akukacaci ukuthi imali egcwele eyizigidigidi ezi-R3.5 yokukhokhela lesi sikweletu isikhokhiwe yini.