Umsebenzi wakhe uhlonipha ifagugu laboHlanga



UMfowakwaNomajalimane ungungoti wepolitiki nepolitiki yezomnotho. UnguMhleli Omkhulu noMshicileli weBayede.
Umsebenzi kaSolwazi uMokoena uveza isidingo sokucwaninga kanjalo nobufakazi obujulile ngaboHlanga, ulwazi lwabo abanalo kanye nempucuzeko kwabakwenzayo
Uma kukhulunywa ngomuntu onguSolwazi kufika isithombe esithile. Kuba yisithombe oziphatha nobukeka ngendlela ethile, kokunye ozikhukhumezayo ngokuba yilokhu ayikho. Lesi sithombe sisheshe sishabalale uma nje kungena uSolwazi uHlonipha Mokoena nothi ungahlala uxoxe naye kulibaleke ukuthi kambe uhleli nesifundiswa esinguSolwazi kube ngathi uzihlalele nje nentombi yesigodi ngenxa yokuvuleleka kwakhe. Uma efika egunjini uzwa ngemfudumalo ezwini lakhe kanye nohleko ukuthi lona ‘ngumuntu’. Indlela agqoka ngayo yize iyifeshini kepha ikhuluma ngomuntu anguye, owesifazane wesimanje ozigqajayo ngemuva lakhe. Ngokweziqu wathola iziqu zePh.D. eNyuvesi YaseCape Town ngonyaka wezi-2005. Kwathi ngonyaka wezi-2006 kuya kowezi-2015 wathola ithuba lokuyofundisa eNyuvesi yaseColombia eNew York ngaphansi kophiko lakwa-Anthropology. Nonyaka unguSolwazi nomcwaningi eNyuvesi iWitwatersrand (Wits) ngaphansi kwesikhungo iWiSER (Wits Institute for Social and Economic Research).
USolwazi uMokeona uyisihlakani esimakhonokhono somphakathi, owaziwa ngomsebenzi wakhe ezingxenyeni eziningi zomhlaba futhi osesimweni esiqokothile ekubhaleni nasekukhulumeni ngenkimbinkimbi yokuxhumana neyokuhlukana okugqamile phakathi kwamasiko aseNingizimu Afrika nawase-USA.
Uthando lwakhe ngomlando waboHlanga luzwakala olimini kanti okunye yisibindi sakhe ekubuzeni imibuzo abanye abayesabayo ngomlando nangempilo yaboHlanga. Ungomunye walabo abaqokwe yinkampani ekhiqiza imidlalo iBomb Shelter nematasa yenza umdlalo okhuluma ngeLembe nesizukulwane salo. Njengoba sihlangene naye nje wabe eyingxenye yomhlangano wokuhlela iziqephu zalo mdlalo kepha okwakhe kwabe kugxile ekwethuleni ubufakazi ngempilo yansukuzonke yabantu ababephila ngezikhathi zeLembe. Lokhu wakwethula ngesinwe eveza nobufakazi obubhaliwe nalobo obungaqoshwanga phansi. Ababekhona babhema bakholwa wulwazi lwakhe ngaboHlanga bakudala nokuxhumana kwabo ngempucuzeko yangaleso sikhathi.
Phakathi kwemisebenzi yakhe eshicilelwe kukhona: Journal of Natal and Zulu History; Journal of Religion in Africa; Journal of Southern African Studies; Ufahamu: A Journal of African Studies; Journal of African History; Kronos: Southern African Histories; Interventions: International Journal of Postcolonial Studies; Image & Text and Critical Arts. Uphinde wabhala ama-eseyi ngoZanele Muholi, uMohau Modisakeng, uSabelo Mlangeni, uSam Nhlengethwa no-Andrew Tshabangu.
Ibhuku lakhe lokuqala laba ngoMagema M. Fuze, umbhali we-Abantu Abamnyama Lapha Bavela Ngakhona (1922) / The Black People and Whence They Came (1979). Ibhuku libizwa ngokuthi: Magema Fuze: The Making of a Kholwa Intellectual. Akushoyo akwethula ebhukwini wukuthi umbhali nosomlando onentshisekelo uFuze umele imibuzo ngokuvundululeka nangokugubezeleka kwentuthuko yobuhlakani nokubhala kwaboHlanga kukhulunyaka lwe-!9 nokuqala kwekhulunyaka lwama-20 eNingizimu Afrika. Impilo nemibhalo kaFuze kukhombisaumzamo wakhe yedwa ebumba umsebenzi wokubhala nokwakha isilulu solwazi ngaphanzi kwezimo zamasiko, zepolitiki nezenhlalo ezinzima futhi ebe ezibandakanya nokushiwo ngumphakthi noma emhlabeni womphakathi wezihlakani ezingamaZulu. UMokoena kumanje umatasa ngebhuku eliphathelene nabase mbuthweni wezokuvikela nowamaphoyisa eNingizimu Afrika.
Exoxa nelaboHlanga uthe umatasa uhlanganisa ibhukuzithombe ngamaphoyisa akudala nayilapho egxile kwaboHlanga . Leli bhuku elizobizwa ngokuthi, iNogqayi – The Nightwatchman libuka umlando wokwakheka kombutho wamaphoyisa nowamagumgedlela kusuka ngokuphela kwempi yamaNgisi namaBhunu kuze kube kuba nombuto owodwa ngowe-1913 ngaphansi kukaHulumeni ohlangene wamaNgisi namaBhunu. “Kuzo zonke izithombe ezizobe zikuleli bhuku kuzobe kunomlando ongesithombe leso, unyaka kanjalo nombutho lowo okukhulunywa ngawo”.
Umsebenzi kaSolwazi uMokoena uveza isidingo sokucwaninga kanjalo nobufakazi obujulile ngaboHlanga; ulwazi lwabo, impucuzeko yabo kanjalo nemizamo yabo yokuthola izixazululo empilweni yabo yansuku zonke. Umsebenzi wakhe nangendlela awethula kukwenza isivakashi esimqoka nesihleli phezulu kwelenyoni sifunda ngemuva laso. Konke lokhu kungenxa uSolwazi ahlonipha ngalo ifagugu laboHlanga.
- ISigqiki yingosi entsha yelaboHlanga nekhuluma ngabaholi boHlanga abavela emikhakha eyehlukene yempilo. Iyatholakala nakusizindalwebu naku podcast.