ISilo uNyangayezizwe sihlela ukubuyisa uMntwana uZwelithini eze KwaKhetha
Emveni kokungaphumeleli kwezinhlelo zokumusa eSwazini wabe esehlala eSigodlweni KwaKhethomthandayo
Isizathu eyasibeka, yathi yiyo yodwa le ngane enayo, ifuna bangayibangisi uBukhosi, yingakho nje ifuna ukuyoyifihla eSwazini. IBhunu lansondo lashaya phansi ngonyawo, lathi; “Awu! Umusa kuSobhuza! Phela uyomfundisa ipolitiki! Akayi ndawo!”
UJulayi kwathi uma efika ekuseni KwaKhetha, njengokuthi ungumuntu ohambayo, nathi wasifica sihlezi nayo iNgonyama ngaphandle, ngalena esibayeni. Yayingivuse ekuseni mina ngalelo langa. Kwathi uma eqhamuka nje uJulayi, yabe isithi iNgonyama angihambe ngiyombiza. Kuthe uma efika ekhuleka, iNkosi yase ithi “Awu! Ngiqeda ukukhuluma nalo mfana nje ukuthi iMantshi uMadlebe (Mr Vosloo) ifike yashaya phansi ngonyawo, kayivumi ukuba bahambe”. UJulayi ashaqeke nje, abesethi; “Hhayi, Ngonyama, kasibathathe bahambe.” ISilo uBhusha sathi iMantshi ingibambe ngendlebe yathi iyazi ukuthi ngizomeqisa ngimhambise. Yathi uma ngiyihambisile ingane ngaphandle kwayo, iyotshela uHulumeni omkhulu ayibophe, futhi uyikhiphe nasesikhundleni sayo soBukhosi. Waphuma lapho uJulayi esejabhile, wahamba, wabuyela ekhaya. Phela sasizohamba ngemoto yakhe.
Ugogo uHlabangene nguyena yedwa owayesazi kulaba baseNdlunkulu ngoba iNgonyama yamtshela yena. Naye iNgonyama yamtshela ntambama izovuka iyobikela uMantshi ngakusasa. Wavele wakhihla isililo umuntu omdala, wathi yini ingane ingahambi naye okungcono. Ngubani oyofike ayibheke lapha eya khona eSwazini. Ngoba nami ngifuna ukuzibhekela, iNgonyama.
INgonyama yathi kungcono bahambe bodwa okwamanje, kuzothi uma seyibone ukuthi bahlezi emzini onjani, bese iyamthatha-ke naye ayohlala nabo, abaphekele.
UMntwana uZwelithini wayengazi lutho ngayo yonke le mizamo yeSilo saKwaKhetha ukuthi sifuna ukuyomfihla eSwazini. Lolu daba lwahlala isikhathi eside luyisifuba seNgonyama uBhusha kanye nami kuphela. Kwathi ngelinye ilanga iSilo uBhusha sathi kangimtshele uMntwana uZwelithini ngaleso sifiso saso, futhi ngimyale ukuthi izifiso zayo zaziyilokho ngaye. Nebala ngase ngiyayixoxela iMbube, iSILO uZwelithini. Ngimxoxela lolu daba nje usebuyile KwaDlamahlahla, sesihlala ndawonye lapha KwaKhethomthandayo.
Kwakhona indawo yethu esasejwayele ukuhlala kuyo, sicambalale esicelwini, ngaphansi kwamapayipi laphaya ngasesangweni leSigodlo saKwaKhetha. Sasivamise ukuhlala kule ndawo kanye nebandla. Kwathi ngaleli langa nganele ngabona ukuthi ibandla nantiya lihlezi laphaya lithe qekelele, ngase ngiyambiza, ngithatha ithuba lokuba ngimthamundele lesi sifuba sami. Safike sase silala ngezisu phansi ngaphansi kwamapayipi.
Ngase ngimbuza ukuthi uyakwazi yini ukuthi ukubuya kwakhe KwaDlamahlahla kudalwe yini. Wathi; “Ingani wena wathi uzongicela eNgonyameni?” Imbangela bekuyikukucela ubuye ngapha ngoba nakhu sengihlala ngedwa.
Kodwa okunye iNgonyama ithi angikudonse ngawo omabili, ukuthi yehlukana nalezi zinto ezingalungile abalokhu bekhuluma ngawe kuye ngazo. Noma ngabe bakhuluma iqiniso noma bakuqambela amanga, kepha kulalele lokhu iNgonyama ethi angikutshele khona.
Ngamtshela ukuthi; “INgonyama uBhusha yayithe sizohamba siye eSwazini siyofunda khona, kodwa akwaze kwalunga ngoba uMadlebe wathi wena uzohamba uyofunda ipolitiki eSwazini. Hhayi-ke, kwalimaleka kanjalo Mzala, akwabe kusenzeka. Sahlala-ke lapha KwaKhetha.”
Manje Ndabezitha, ngavusa leyo nkulumo-ke eSilweni ngathi; “Awu! Ngonyama njengoba akubange kusalunga ukuya kwethu eSwazini, yini pho iSilo singamlandi uMntwana uZwelithini KwaDlamahlahla ngoba ngibona inhlalo yakhe ingeyinhle ngenxa yabanye abantwana indlela ababemphethe ngayo. Kungcono sizohlala ndawonye naye lapha KwaKhetha? Ngikusho lokhu ngoba neNgonyama kuzoze kuyilimaze mhlawumbe ize icabange okunye. Kodwa kangisho ngoba ngiyingane ukuthi ngiyayivusa iNgonyama, mhlawumbe ize iguqule umqondo”.
INgonyama uBhusha yangiphendula, yathi “Awu! Ngeke ngisaguquka ngoba nami ngahlupheka kakhulu, nawe ukungizwe ngikhuluma nje naphambi kwabantu ngithi inkosana yami nguMbongi. Ngeke ngisakuguqula lokho manje.”
Ngasengithi; “Bengicela Silo, ngoba sengihlala ngedwa, ngibulawa nayisizungu, kungcono uMntwana uZwelithini abuye ngapha sizofunda naye lapha eNhlophekhulu, sihlale ndawonye” Yathi iNgonyama “Ucabanga njengami. Nami besengikucabanga lokho okushoyo. Kungcono ukuthi angimlande, abuye ngapha.”
Yabe isithi iNgonyama “Lalela, ngoba nganginisa eSwazini nje, ngangifuna ukuba ube ngumfana wakhe, ngoba mina hleze ngizakuzihambela, ngeke usakwazi ukuba ngumfana wami.” Ngakuthokozela lokho.
Sase sithi iSilo; “Kulungile-ke ngoba kusho wena ukuthi usufuna ukuzozigadela eduze, ngiyavumelana nawe, ukuthi zigadele-ke. Sibone-ke futhi ukuthi uyazenza ngempela yini lezi zinto abazishoyo. Ungitshele iqiniso ukuthi uyazenza yini.” Ngabonga-ke nami, ngathi; “Bayethe”.
