Umthemelezo wabeNguni!
Ngifisa ukuthatha lo mzuzu oyinqaba kutholwa ngibonge intombi engizalayo, uNdimbiza Zilindile Thembekile Simangele kaMpikayivuswa kaMehlwana kaMfokazi kaSikhonyane kaNgqungqulu kaMbiwa kaMalindi kaGumede kaMkhathini kaMangena kaMsuthu. Le ntokazi yiyo eyashiya isifesane okuye kuthi njalo uma ngizwa ihubo noma umthemelezo ngizwe amada anosawoti egeleza ngeziqhomo kube manzi isilevu kuze kuchiche nentshebe imbala.
Ngiyayikhumbula le ntokazi nakuba isiyendela kwelimagade yabamande amhlophe isivalela endlini yangenhla uma liduma izulu maqede ibize imivumo yakwaKhoza. Ngamehlo engqondo ngiyantaza ngiyantantatheka ngimubone lapho ebiza umkhulu wakhe uMehlwana ozalwa yindodakazi kaMgebisa ongukhokho kimi njalo uma enenkinga athi izinkinga zami zingangoMehlwana esethuneni. Lokhu kwakuqinisekisa igqabho neqholo ngobuyena uqobo kanye nalabo abamendulela. Njengoba sesahamba nomoya okwekhasi lomgqwabagqwaba siyadinga ukuhlaba ikhefu kulo mgqigqo oyize kesibhudule sithundlaze hleze sibuye nenhlese yobuthina.
Akuyona yodwa inkolo yabezizwe esukumisa izishosha ngakho masingazenyezi, kunezikhathi lapho uma kugula umuntu noma kuteta owesifazane ingane ingaphumi kusukume isalukazi sithemeleze, sifunge sigomele size sithi kungcono kuthathwe sona okungenani kusinde umuntu egcekeni. Nebala umahluko sasiwubona, manje kuvele kulumele lapho ubona abakwethu bethandaza beze bagxize amathe begxibha okwakwabo bethi kulize, lapha ngikhuluma ngoMthemelezo WabeNguni. Owawuza nempendulo ngalowo mzuzu okwamunxuswe ngawo. Umthemelezo ungenye yezindlela zokubayinxusa lomndeni lapho kuvuka imilandu noma amavununundu egceke angadala igcobo cishi ozalweni bese kuthi ngokusukuma kwesalukazi nje kuhlambuluke yonke into.
Umthemelezo uphinde usebenze ngisho kuganiswa ingane yiwo oba ngumongo nomnkantsha waleli thambo elibizwa ngomndeni, uphinde ufane nesilandelo somndeni ngoba intombi endala ivele ibaqagule ngamagama okhokho nogogo ngokulandelana komlibo wabo kwehle izinyembezi emndenini. Miningi iminxa yomthemelezo ngoba ngisho sekuzothethwa ubalanda akuvele kudazulukwe nje kuyazothwa kunxenxwe izinyanda zezulu ukuze leyo nguyazana ibe yimpumelo. Inselelo ebhekene nomnyango wezemfundo yikho ukuqontisisa la mahlumela eza namasiko alabo ababehlela uhlaka lwezemfundo lamasiko afenyisa afiphalisa injula nokujiya kwesiko nkolo lethu kungani umnyango wezemfundo uvumele ukuvalwa kwamehlo uma kuthandazwa kodwa uma sekumele kugqugquzelwe imithemelezo bathule sengathi badle umuthi wecala?
Yichwane le nyoka kuphela elingamazi unina yingakho zisiluma nje izinyoka ngoba ukuba sentendeni yesandla azikwazi ngakho uma nathi sidilikica izingane zethu singazihlomisi ngalolu hlobo lokukhuleka hhayi ukuthandaza siyokwefana nse nonina wamachwane enyoka lapho abantwana bethu bezalwe bephenduke izimpoqa bulungu, kumele sigudluze isoyi nesoyi uma sithi sihlela okwethu singanyanyalati singagolimi, empeleni nje kumele iphekwe ngomhluzi wenye indaba yokwesekela injula yabeNguni ngoba abezizwe basibamba isimuku maqede basiphuzisa intunda bebhekene siyayenda nje nalapho sibhekene nezingqinamba siyathandaza asithemelezi bakwethu ngeke sakwazi ukulungisa izinkinga zenhlabathi ngamanzi ngoba siyoxova isidaka. Masithemeleze nalapho kudlwengulwa izingane zethu nalapho silahlekelwa wunembeza sesigiya ngechilo masithathe umuzuzu simungunye sihlonge okuhle.
