Udlule uNcwaba nenkithinkithi yezeluleko eziyimvuselelo emadodeni

Inyanga kaNcwaba esiphuma kuyo ibibalulekile kwabesifazane

EZITHANGAMINI eziningi bekugcizelelwa iqhaza labo elikhulu emikhakheni ehlukahlukene. Abesifazane bebekhunjuzwa ukuthi abesilisa bangafa fi kungakashoni nelanga uma kungase kuthiwe abesifazane abasekho emhlabeni.

Abesilisa-ke bonke ngezigaba zabo bebedonswa ngendlebe ukuba babaphathe kahle abesifazane, babahloniphe, babazise. Abangakaganwa bebekhunjuzwa ukuthi owesifazane unamagama amaningi azibiza ngawo, ikakhulukazi uma engafuni ukucefezelwa ngokweshelwa. Ngakho uma ezibize ngoZinhle noma ngoPhumzile ekubeni yena enguDuduzile lokho kukhomba ukuthi unqena ukukutshela emehlweni ukuthi ngeke aze akuthande. Ngaleyo ndlela awunakumqulisa cala mhla wathola ukuthi wayekutshele igama okungeyilo. Uma umcela inombolo kamakhalekhukhwini kungukumehlisa isithunzi nobundlavini ukuba uyishayele ngaleso sikhathi ngenhloso yokubona ukuthi ukunika inombolo yakhe ngempela yini. Ngakho thatha inombolo umyeke ahambe; uyishayele kamuva. Uma niphinde nibonana naye ungamqulisi icala lokuthi wakunika inombolo engasebenzi. Kwamukele nje ukuthi wayehloniphisa, enqena ukukutshela emehlweni ukuthi akafune kweshelwa nguwe.

Uma senithandana kufanele wazi ukuthi siyehla isithunzi sowesifazane uma ekhishelwa kwashisanyama. Okokuqala nje kazikho izinti zokuvungula kwashisanyama. Umuntu ozombona enikwa uthi lukamentshisi ukuze avungule inyama uzocabanga ukuthi useyabhema, bese ephoxeka. Ukugwema leli hlazo kumele umyise erestorenti. Uma seniserestorenti kufanele ukhumbule ukuthi abantu besifazane kababona onkom’idlayodwa. Ngaleyo ndlela kufanele ukwemukele ukuthi usuke engelona iqola owesifazane omyisa erestorenti qede ubone sekugcwele inqwaba yabangani bakhe osekumele ubaphakamele njengosibari phela.

Wena ndoda eganiwe ubuxwayiswa ngokuthi amakhosikazi asekhathele ukucosha amasokisi akhunyulwa ashiywe phansi. Noma ashiywe ezicathulweni. Nehembe elikhunyuliswa okwesikibha, lingaqaqiwe zonke izinkinobho. Okubacika du ngukuthi lo mkhuba selokhu wakhuzwa kuwo useyingane usathi uma uphuma esikoleni uqale ukukhumula usangena ngesango ngoba usujahe ukudla qede uyodlala. Umama wakho owayekukhuza naye ungumuntu wesifazane. Ngamanye amazwi wena kawubalaleli abantu besifazane, ngisho okuzalayo imbala.

Indoda kumele futhi yazi ukuthi iphephandaba lifundwa liqedwe ngelantshi emsebenzini. Uma lingaphelanga lishiywa khona. Asifuneki isicefe sendoda elokhu ithetha ithi ngubani otshinge iBayede yangenyanga edlule ngoba ibingakaqedi ukuyifunda. Uma kwenzekile ngephutha kwabuywa nephephandaba, umuntu akalifundele egcekeni ngoba kuyisicefe ukuthi owesifazane uyashanela ulokhu ecela ukuba uphakamise imilenze ukuze ashanele ngaphansi kosofa oqhiphotheke kuwo ufunda iphephandaba.

Kumele isitsha ebesinomphako sibuye ngelanga obusiphathiswe ngalo. Kuyamcasula umkakho uma kwenzeke wadlula emsebenzini wakho afice inqwaba yezitsha zakhe asazikhohlwa noma ayecabanga ukuthi u-anti osizayo “wazithatha ngephutha” mhla ehamba engavalelisanga. Isitsha somphako kasibuye sigeziwe. Siyamcika umkakho isitsha esibuya namathambo acatshiwe nomdumba kapelepele olunywe washiywa.

Amadoda abekhunjuzwa ukuthi owesifazane uma ethi uyogeza ikhanda esaluni usuke engasho ukuthi uyogeza ubuso bona obugezwa ngemizuzwana nje. Ngakho kumele wazi ukuthi uzomlinda cishe amahora amabili esageza ikhanda. Kumele futhi wazi ukuthi akulona iphutha lakhe ukuthi ukuya kwakhe esaluni kuhlale kuqondana namhla kudlala iBafana Bafana. Akuwona futhi umsebenzi wakhe ukukutshela ukuthi isimo esinje sigwenywa ngokuthi ukhiphe imali ayofunda ukushayela bese umthengela imoto.

Abesifazane bakhala ngokuthi abantu besilisa kabezwa ngokushesha. Uma bezwe ngokushesha, bakhohlwa ngokushesha. Sekukaningi abesifazane begcizelela ukuthi izincwadi zokushayela eziwu-Code 10 bazithatha ngoba becabangela ingomuso ukuze kungahlushekwa uma kwenzeka kuthengwa iloli lapha ekhaya. Kuwukubehlisa isithunzi ukuthi bazithatha ngoba ziphaswa kalula.

Amadoda abekhunjuzwa nokuthi amehlo lana akuwona awokuhlobisa ubuso. Kufanele amehlo endoda akwazi ukubona mhla umkayo egqoke izimpahla ezintsha, elungise nekhanda kabusha. Kayikho into ehlukumeza umoya womuntu wesifazane njengokungabonwa ngumyeni wakhe ukuthi uzilungisile. Bathi abesifazane umlomo wendoda wadalelwa ukudla, ukuphuza nokuncoma umuntu wesifazane. Hhayi ukumthethisela ukuthi ukhithiza njalo ezitolo.

Kufanele yazi indoda ukuthi uma owesifazane ecela imali yokuya e-spa usuke engasho imali yokuya esuphamakethe ethile. Futhi uma ecela umyise eSpur, usuke engasho indawo edayisa izinsimbi zezimoto.

NgoNcwaba bekugcizelelwa ukuthi iyabacasula abesifazane le ndaba yamadoda yokukhohlwa yizinsuku ezibalulekile. Ubuhlungu benhliziyo yakho ngenxa yokudliwa koSuthu yizembe kakumele kukwenze ukhohlwe wusuku lwenu enashada ngalo.

Kakulona iphutha lowesifazane ukuthi wena uhamba ngosigedlemba ofa njalo. Ngakho uma senifelwe imoto endleleni, kokunye isibila noma isiphantshelwe yisondo nesipele singekho; kakulona icala uma ezihlalela emotweni efunda iphephandaba  ngenkathi wena ududula imoto uyibuyisela eceleni. Futhi ungamehlisi isithunzi ngokumthuma emizini eseduze ayocela isigubhu sokukha amanzi azothelwa kule moto esibila. Ungamqalekisi uma egibela enye imoto ngenkathi wena usalungisa lo sigedlemba wakho.

Okokugcina, amadoda abekhunjuzwa ukuthi abesifazane banamawashi ehlukile kwawabesilisa. Awabesifazane angemuva ngehora kwawabesilisa. Yikho owesifazane emangala kangaka uma usuthetha uze ubitoze ubalisa ngokuthi akasigcini isikhathi.

• UDkt. Nakanjani G. Sibiya ungumbhali wezincwadi zesiZulu.