IChina ne-Indonesia bafuna ukuthula nozinzo esifundeni
UMtaka ungumbhali wezindaba zamazwe neMeneja kwi-Igunundu Agency.
IChina ne-Indonesia bazibophezele ekuqiniseni ubudlelwano bezomnotho kanye nokugcina ukuthula nokuzinza esifundeni, kusho uNgqongqoshe Wezangaphandle waseChina uWang Yi ngoLwesine ngemuva komhlangano nozakwabo wase-Indonesia, uRetno Marsudi, eJakarta.
UWang uphinde wacela ukuthi zonke izinhlangothi ezibambene eGaza zizithibe wathi i-USA kumele iseseke isinqumo seNhlangano Yezizwe Ezihlangene sokuthi kumiswe ukulwa eGaza.
“Bobabili oNgqongqoshe bazwakalise ukucasuka ngenhlekelele yokusiza abantu ngenxa yombango wePalestine no-Israeli. Siyavuma ukuthi isinqumo soMkhandlu Wezokuphepha we-UN mayelana nokuqeda impi kumele sisetshenziswe ngokugcwele ngaphandle kwanoma yimuphi umbandela,” kusho uWang ngemuva komhlangano, emazwini ahunyushelwe olimini lwesi-Indonesia.
UWang unxuse i-USA ukuthi “ilalele umphakathi wamazwe ngamazwe” phakathi kokukhathazeka ngezingxabano ezikhulayo eMiddle East.
“UMkhandlu Wezokuphepha we-UN uyindlela yokuphepha ehlangene okungafanele isetshenziswe izwe elithile,” kusho uWang.
UNgqongqoshe Wezangaphandle wase-Indonesia uRetno Marsudi uthe uthemba ukuthi iChina “izosebenzisa amandla ayo ukuvimbela ukwanda kwempi,” eGaza, egcizelela isidingo sesixazululo semibuso emibili.
I-Indonesia ne-China, okungabalingani bayo abakhulu bezohwebo nokutshalwa kwezimali, bafuna ukuqhubeka nokuqinisa ubudlelwano bezomnotho ngokujulisa ukutshalwa kwezimali kwingqalasizinda,i-downstreaming, ukusimama kokudla kanye noguquko lwezamandla e-Indonesia, kusho uRetno. Ukutshalwa kwezimali kwamaShayina e-Indonesia kufinyelele ngaphezu kwezigidigidi eziyisi-$ 7.4 ngonyaka odlule.
UWang uhlelelwe ukuhambela umhlangano weChina-Indonesia High-Level Dialogue Cooperation Mechanism nongqongqoshe abambalwa base-Indonesia eLabuan Bajo ngoLwesihlanu ukudingida ukubambisana okwengeziwe ngemininingwane eyengeziwe.
Emhlanganweni wangoLwesihlanu wamazwe amabili, womabili la mazwe athembise ukugcina ukuthula esifundeni i-Indo-Pacific, kanti uYang uthe ulindele ukuthi izingxoxo mayelana nemithetho yokuziphatha olwandle lwaseNingizimu China zingasheshiswa.
I-Association of Southeast Asian Nations (ASEAN) kanye neChina sekuphele iminyaka bezama ukwakha uhlaka lokuxoxisana ngekhodi yokuziphatha, uhlelo olusukela emuva ngowezi-2002. Kodwa inqubekelaphambili ibihamba kancane naphezu kwezibopho zazo zonke izinhlangothi zokuqhubekisela phambili nokusheshisa inqubo.