Now Reading
Izinyoni angeke uzehlukanise nempilo yokukhula kwabafana
Dark Light

Izinyoni angeke uzehlukanise nempilo yokukhula kwabafana

lnyoni yalapha ngegabisa ngamabala. Kungezinkulu nezincane. Kusukela enqeni nokhozi, ingududu, ingwababane emnyama nengwababane emseka, unogolantethe, intinginono eluphaphe lwayo luthwalwa ngamakhosi, indwa, umnkondlo, inkankane, uthekwane, uklebe, isikhova (umandukulu), uthekwane owoniwa yilokhu nalokhu, isidlodlo, insingizi, ilanda, isakabuli, umkholwane, ihlokohloko, iqola, ijuba, ivukuthu, ithendele, isiqophamithi, isagwaca, ingqomfi, umvemve, uphezukomkhono, umngcelu, intshiyane, ubantwanyana, intaka nongcede oyinkosi yazo zonke ngisho emncane kunazozonke njena.

Abafana ababelusa, njengoba nabo babephila eduze nemvelo, babazi ngisho nenkulumo ekhulunywa yizinyoni. Babethi uma kukhala lenyoni okuthiwa ngubantwanyana, usuke ethi: “Bantwanyana, bantwanyana ningendi!” Bathi insingizi yona ithi: “Ngiyemuka, ngiyemuka, ngiya kwabakithi!” Eyeqhude iyothi uma iphendula, ithi: “Hamba, hamba, kade usho!” Ijuba lona lithi: “Amdokwe, amdokwe, avuthiwe, amabele!” lnkankane lona ngoba lihlala lihamba, ekuseni livukela emasimini liyosebenza, ntambama liyabuya lizolala, liyilokhu likhononde njalo likhala lithi: “Ngahamba! Ngahamba!

Babezilalelisisa ukuthi uma zikhala izinyoni zikhala zithini. Uphezukomkhono yena babethi ukhala athi: “Phezu komkhono, phezu komkhono! Akulinywe, akulinywe!” Babazi futhi ukuthi uma sekusondele ubusika uphezukomkhono uyaye akhale ngokunye athi: “Khawula, khawula, khawula!” Esengathi uthi abantu abakhawule ukusebenza ngenxa yomshikashika wokuphila kude nemvelo. Isikhombazane sona (ijuba lehlathi), sasithi: “Ngibe ngiyazalela lapho, ngithathelwe; ngibe ngiyazalela lapho, ngithathelwe; inhliziyo yami ibuhlungu ithi, ndo, ndo, ndo, ndo, ndo!” Isikhova sona inyoni yasebusuku, inyoni yabathakathi, inyoni endiza ebusuku njengelulwane, abayibiza futhi ngokuthi ngumandukulu, yona-ke bathi uma ikhala ithi: “Vuk’ ungibhule, vuk’ ungibhule! Woza, woza Mabhengwane!

Abafana banamhlanje sebekuthathela empilweni yamanje ekude nemvelo lokho okushiwo yizinyoni uma zikhala. Sebethi iqola lona uma selikhala isimanjemanje lithi: “We, mfana, we, mfana! Woza lapha! We, mfana, we, mfana! Woza lapha! Please Basi, give me special, I want to go to Durban, Durban, Durban!

Uboke ulilalele iqola lamanje uma ligiyela ibhungane elilihlome ocingweni lwameva, ungafunga uthi lafundiswa isiNgisi. Sekuyikho-ke njalo konke lokho ukungaphili eduze nemvelo kodwa ukuphila ngomshikashika wokuzenzela. Angithi nembongolo-udonki uqobo lwakhe-bathi naye ukhala esomshikashika wokuphila kude nemvelo, ngokuhlala esebenze njalo into engapheli, ngoba uyomuzwa empongoloza ethi: “Ngiyasebenza, angitholi no-a-a-a-a, amabhande-ke nko, nko, nko! Ngiyadikila manje ngiyahamba, weMbhri, Mbhri, Mbhri!”

Abantu bakuqala babeseduze nemvelo kangangokuba babazi ngisho namakhambi okwelapha okuyizona zifo ezazikhona kwabadala nabancane. Izifo zomdlavuza nezofuba, babekwazi ukuzelapha ngemibhemo nangeziphungo, kodwa lonke lololwazi lwahamba nalabo ababekwazi ukuzelapha lezizifo, osekumanjenje zinqala ukwelashwa. lngani phela abantu bakuqala babengayedluliseli into kumbe lona ulwazi kwabanye, okuzothi uma bona sebefile, lushiyeke nabaseleyo.

Kwakuthi uma umuntu eshaywe ngomunye, waba noduma, balusike ngensingo uduma lolo, bathathe uphondo olunembobo ekucijeni kwalo badonse lonke igazi elijiyile namahlule abangela ukuvuvuka, kube njalo seluyehla uduma. Babemlumeka-ke uma benzenjalo. Ukulumeka lokhu babekusebenzisa ezindaweni eziningi, ngisho nalapho umuntu ephethwe yihlaba (isibhobo) babethi ukumgcabagcaba lapho ihlaba limhlaba khona, ebese bemlumeka, babudonse ubuhlungu lobo, umuntu asinde. Kwakuthi uma umuntu ephethwe yinyongo nokucasuzela kwenhliziyo, bamhlanzise ngemithi yokuhlanza enjengomfusamvu.

Izinyoka phela zazingabenzi lutho, ngoba babezigomela zona ukuba zingabashayi. Babemgoma umuntu ngemithi enqala, ukuze kuthi uma eyeleke ngesithunzi inyoka, ivele ikhonkobalele khona lapho, ife. Babezidlela nezibiba, ukuze kuthi uma inyoka yethuke yamshaya umuntu, isihlungu sayo singambulali, okungenani kufe yona. Izibiba lezi babezithaka nesihlungu senyoka kanye nezinsizi zemithi ebabayo. Umbeza-ke wona babewusebenzisa ukubulala inyoka esemgodini. Wona-ke babewugaya ube yimpuphu, ebese bewuthela emgodini wenyoka, noma ngaphezulu nje ngasekungeneni kwawo. Umbeza lona uyiqhumisa amehlo, kuthi noma isiphumile emgodini wayo, iphuphutheke, ebese beyichoboza ikhanjana layo ingasaboni, ingaze ibagadle ezithendeni.

Babenezindlela eziningi zokwenza umlilo. Babephehla uzwathi. Babethatha izinti ezimbili, olunye lwazo olungathi luqatha, balubhoboze imbobo ngasesihlokweni salo, kodwa leyombobo ingaphumeli ngaleyana ngaphansi, bese becija olunye uthi abazophehla ngalo kulembobo ebhotshoziwe. Bazophehla, baphehle, baphehle kuze kuqhume izinhlansi lapho bephehla khona, bese besondeza inkondlwane bayibeke eduzane nalapho izinti zihlangana khona uma kuphehlwa. Kuzothi-ke lezizinhlansi eziqhuma lapho, ziqhumele enkondlwaneni, bese iyavutha. lnkondlwane iyisihlahlana nje esikhula silingane notshani. Imhlophe-ke yona ifana noboya, futhi isheshe ivuthe. Namatshe amagwadle babewasebenzisa. Umlilo babewuthola ngokuwashayanisa ndawonye njengalapho umuntu eklwebha umetshisi. Izinhlansi ezidaleka ekushayaneni kwawo, zinele ziwele phezu kwenkondlwane maqede yokheleke, kuvuthe umlilo.

See Also

Babethatha izinkuni zehlanze babase ngazo ukuze umlilo ungacishi. Sebeyode bokhela-ke kulelikhanka lomlilo obaswe ngezingodo zemithi yehlanze, njengomsimbithi njeyaya. Phela lelikloba lomlilo lalisiza ekwethuseni nezilwane zasendle, njengamabhubesi njeyaya, kanti-ke ezinye ezidonswa ukukhanya kwamalangabi zazisondela, kube ukwenela kwazo ibhodwe njalo.

Izitsha babezenza ngobumba. Bebumba izinkamba, izimbiza, imicakulo nomancishana, bese bezishisa emlilweni ukuze ziqine zibe njengamatshe, kuthi nalapho umuntu ethela amanzi kulezizinkamba, angachichi. Ngemithi babebaza izinkezo zokudla, izixwembe zokuphaka, amaphini okubonda, izingqoko zokudlela inyama. Ngotshani babethunga izimbenge, iziqabetho, izampompo zokufaka izinkezo zokudla nezikhetho zokukhetha utshwala, benza nezilulu lapho belondoloza khona ummbila namabele. Babeluka amacansi ekhwane, encema, ebhuma, beluka nezikhwama ezinjengonxazisuka.

Namhlanje abantu sebephila kude nemvelo nomdabu wabo. Sekuthi noma bevunule, baxube imvunulo yabo, ihlanganise izinto zesilungu ngisho nezezinye izizwe. Uzofica manje kungasagqizwa ngamadavadi esikhumba kumbe ubuhlalu, kodwa sekugqizwa ngezinqanyana zamasokisi afakwa ezinyaweni, ufice insizwa ivunule, kodwa igqoke intolobhantshi, ifake nezicathulo esikhundleni sembadada noma ingcabulela noma amanyathelo.

Uthini-ke ngabantwana bethu basesilungwini, nemvu yodwa lena abasayazi, angisaphathi phela imbuzi. Uma bebona imvu bathi yinja, bakhale babe yizinqawunqawu; bakhale babe luqanduqandu lapho bebona kuhlatshwa imbuzi nxa beyizwa nayo ikhala. Sekuyilabo nje asebesizwa ukungena izikole, nothisha babo abazama ukuba baphindele emvelweni ngokusa abantwana eziqiwini zezilwane naseZu lapho kuvalelwe khona izilwane, kube yima abantwana sebezuza amagama azo, nawo awasaziwa nakwaziwa kahle. Bayaya naseziqiwini zezilwane ezifile emnyuziyemu. Lapho-ke bafike babone zonke izinhlobo zezilwane nezinyoni ngisho nezinyoka.

Kuza isikhathi lapho kuyophela khona nya ukuphila eduzane nemvelo, lapho umntwana ezozalelwa ebhilidini, akhulele ebhilidini, afundele ebhilidini, afele ebhilidini. Nokwemvelo ayokubona, useyokubona kuthelevishini, kube njengezinto ezingamaphupho kumuntu ozalelwe wakhulela egoqweni kuhle okwengulube ekhulushaliselwa ukuhlatshwa ebusika.

Scroll To Top