Ukuhlanganiswa kwesayensi nezomlando


UDkt uLlaila O. Afrika uthi yonke into isuselwa emzimbeni womuntu. Ukufunda ngomzimba womuntu kusho ukufunda ngayo yonke into. Ikhamera isuselwa ekucwaningweni kokusebenza kweso, ispeaker endlebeni, inuclear reactor esibindini, injini yemoto isuselwa emgudwini wokudla. Yonke into isuselwa emzimbeni wakho. Izinhlayiya esetshenziswa kumakhompyutha (computer crystals), zisuselwa ekucwaningweni kwezinhlayiya zomuntu (melanin crystals). Yonke into isuselwa emzimbeni womuntu. Ufuna ukwazi ukuhlanganisa into ethile? Funda ngokuhlanganiswa komzimba womuntu.
Umlando ovela kokhokho uthi ekuqaleni kwezulu, ubuntu obuyizinkulungwane ezilikhulu namashumi amane nane, buhlangene, buBuntubunye. Lobu Buntubunye buyimbumba. Le mbumba umzimba womuntu woHlanga, owesilisa nowesifazane.
Baqhuba nokulanda okhoko bathi ubuntu isigubo somuntu woHlanga. Lesi sigubo ufuzo olufaka isibindi, ubuhlakani, injabulo, ukulunga, amandla, umusa, ithemba, uBukhosi, kanye nobunye ubuntu obutholakala emabizweni ethu esintu. Izigubo zofuzo loBuntu zibalelwa nezinkulungwane ezilikhulu nezingamashumi amane nane, 144 000. Ubuntu injabulo, ijiya izigaba eziyisikhombisa ikhombise inhliziyo, ubungane bukhombise amehlo kanti ukukhuthala kukhombisa izinyawo.
Lonke utho lomhlaba nomkhathi lwadalwa ngezigaba eziyisikhommbisa. Lezi zigaba amandla kazibuthe, isibani, ukukhanya, umkhathi, okusamoya, okuluketshezi, kanye nokusesimeni esingaguquki. Utho lwesine, umkhathi, isibeletho salo lonke lolu olunye utho lwendalo. Lolu lutho lomkhathi lumnyama tsu ngokwebala. Lobu bumnyama obuphelele abusiso isisekelo sayo yonke into nje kuphela, buphinde bunikeze umbala wayo yonke into kuyo yonke into ngoba umbala omnyama wethwele yonke le eminye imibala.
Okhokho bathi izibalo ziqala ngolwazi lwendabuko yokubala nendabuko yemibala. Izibalo 1, 2, 3, 7 no 12 zifika ngaphambi kwezinye. Bese eduze zilandelwa u 5 no 10.
Lezi zibalo eziyisikhombisa zizala zonke lezi ezinye izibalo. Ziyisisekelo sazo zonke izibalo. Ezinye izabalo ukuguquka nokuhlangana kwalezi zibalo eziyisikhombisa. Zonke izinhlelo nezimo kanye nemithetho yemvelo nokuhlalisana kwabantu, imiphumela yenhlanganisela yalezi zibalo eziqalisayo eziyisikhombisa. U “1” umele ubunye nozwano lwabo bonke abantu boHlanga, ubunye obungcwele.
Lokhu okungenhla kuxhumanisa ezesayensi nomlamndo womuntu woHlanga. Ngakolunye uhlangothi, uma ufisa ukufunda kabanzi ngokubaluleka kokuhlanganiswa komlando nesayensi, bheka incwadi ebhalwe nguP. V. Kokkotas, uK. S. Malamitsa kanye no-A. A. Rizaki esihloko sithi ‘Adapting Historical Knowledge Production to the Classroom.’
Le ncwadi ikhombisa kabanzi ukuthi ukuhlanganiswa kwesayensi nezomlando, kukhuphula izinga lokugqugquzeleka kwabantwana ekuzibandakanyeni nokukhuliswa kwesayensi, futhi lokhu kwenza ukuba abantwana baqonde umqondo ophathelene nesayensi.
Le ncwadi evela kokhokho ichaza kabanzi ngokudalwa komzimba womuntu woHlanga ngezigaba eziyisikhombisa. Ukudalwa komhlaba nezulu nakho konke okukulo. Iphinde futhi ixhumanise ulwazi lwesayensi yanamuhla nolwazi lomlando wabantu ngolwimi lwesintu.
- Isihloko sale ncwadi ‘Utho Ngathi’. Iyatholakala nge-pdf (mahhala) nangencwadi ephathekayo (iyakhokhelwa) ku-gumedethembisile26@gmail.com noma whatsapp 079 842 4572.