Zisayime emthumeni ngodaba lwe-EU neRussia



UMtaka ungumbhali wezindaba zamazwe neMeneja kwi-Igunundu Agency.
Abaholi be-European Union bahlulekile ukuvumelana ngesiphakamiso esenziwe yiFrance neGermany sokuba babambe ingqungquthela maduzane noMengameli waseRussia uVladimir Putin (osesithombeni) ngemuva kokuthi amazwe asePoland naseBaltic ethe kuzothumela umyalezo ongafanele njengoba ubuhlobo beMpumalanga neNtshonalanga buya ngokuwohloka.
Ngemuva kokuthi uMengameli wase-USA uJoe Biden ehlangane noMengameli waseRussia uVladimir Putin eGeneva ngoNhlangulana zili-16, uMengameli waseFrance u-Emmanuel Macron uthe ingqungquthela yokuqala ye-EU noPutin kusukela ngoMasingana kusukela ngowezi 2014 izoba “yingxoxo yokuvikela izinhloso zethu”.
Ugcizelele ukuthi i-EU ayinakusebenza kuphela ngokulwa ezingxoxweni zayo neRussia. Kodwa ngemuva kwezingxoxo zasebusuku emhlanganweni wabo eBrussels, abaholi abangama-27 be-EU bahlulekile ukufinyelela esivumelwaneni, kusho UNdunankulu waseGermany u-Angela Merkel ekuseni ngoLwesihlanu olwedlule. “Bekuyingxoxo ebanzi, futhi bekungelula,” etshela izintatheli. “Bekungekho sivumelwano namuhla ngomhlangano wabaholi osheshayo,” egcizelela.
Izingqungquthela ze-EU neRussia zaphela ngemuva kokuthi iMoscow ithathe indawo yase-Ukraine eCrimea ngoNdasa kowezi-2014 kwathi abaseNtshonalanga bafaka unswinyo. Ngenkathi uNdunankulu wase-Austria uSebastian Kurz ethi uyasisekela isiphakamiso seFranco-German, abanye abaholi abaningi babephikisana.
“Bekuyisikhundla esivamile sabaholi abaningi” ukungaguquli isimo ngeRussia, kusho uMengameli waseLithuania uGitanas Nauseda ngemuva kokuhlukana komhlangano. Phambilini uthe lo mbono ubufana “nokuzama ukucela ibhele ukuthi likugcinele ibhodwe loju luphephile”.
UNdunankulu waseLatvia uKrisjanis Karins uthe i-EU izibeka engcupheni yokuvuza iRussia ngengqungquthela yize izingxoxo zezombusazwe zehlulekile ukuqeda udweshu empumalanga ye-Ukraine nabahlukanisi abasekelwa yiRussia. Esikhundleni salokho, abaholi be-EU babuyela esimeni esejwayelekile sokuxwayisa ngezijeziso ezengeziwe eMoscow uma kuqhubeka lokho i-EU ethi kuyinqubomgomo yaseRussia yokwazisa ngemininingwane, ukuhlaselwa ngokobuchwepheshe nokufihla nokuphazamisa ukuzama ukuhlukanisa le nhlangano. IRussia iyakuphika ukuthi kukhona okungahambi kahle ngasohlangothini lwayo.
Esitatimendeni sengqungquthela, abaholi bacele iKhomishini yase-Europe kanye nommeli ophezulu we-EU uJosep Borrell “ukuthi bethule izindlela abangazithathela ezinye izindlela zokuvimbela, kufaka phakathi unswinyo lwezomnotho” olubhekiswe eRussia. I-EU ukhiphe unswinyo emkhakheni wezamandla waseRussia, wezezimali nowezikhali kanye nezijeziso ngazinye kubantu baseRussia abasolwa ngokuhlukumeza amalungelo abantu nangokusebenzisa izikhali zamakhemikhali ezivinjelwe.
Osomaqhinga bathi ezinye izinswinyo zingabhekela ukukhwabanisa kwemali yaseRussia noma ama-Oligarchs anamandla asolwa ngenkohlakalo enkulu phesheya, njengoba iBritain elingelona ilungu le-EU lenze okokuqala ngoMbasa.