Imfundo kumele ilethe uguquko ekucabangeni
UMnu uSanele Gamede: UMqeqeshi WezeMpilo Yabantu Abasha Nezemisebenzi
KwaboHlanga abaningi imfundo iyinto eyigugu kakhulu. Ngingomunye wabaziqhenyayo ngethuba le mfundo engiyitholile, ikakhulu ngemuva kokungaphumeleli umatikuletsheni kuqala okwadala ukuthi ngibuyele ngenze ibanga lesishiyagalombili, lesishiyagalolunye kanye nebanga leshumi kabili.
Kwabaningi boHlanga imfundo ihlulekile ukuba ukhiye womnyango oya empumelelweni. Lokhu kwenze ukuthi baphelelwa ngamandla kanye nethemba okwenze imfundo yabukeka ngenye indlela.
Angeke ngabasola abathi imfundo ihlulekile ukuba ukhiye empilweni yabo, ikakhulu kulesi sikhathi samanje lapho inkohlakalo ithe chithi saka kulo lonke laku leli.
Njengomkhuthazi nomeluleki wabantu abasha ngempilo kanye nezemfundo, kubuhlungu ukubona aboHlanga bencela izithupha ngenxa yokungaqondisisi ukuthi isho ukuthini imfundo.
Ekuchitheni isikhathi esiningi ngeluleka abantu, ikakhulu intsha, ngemikhakha yemisebenzi, ezemfundo nokufunwa kwemisebenzi, ngifunde lokhu okulandelayo ngemfundo:
Imfundo isenguwo ukhiye wokuvula iminyango yempumelelo kodwa idinga wazi ukuthi ukhiye wokuqala nguwe. Abantu abaningi bayahlupheka befundile ngoba bengazi ukuthi imfundo yenzelwe ukukuvula amehlo ukuze ukwazi ukubona amathuba empilweni.
Lokhu kusho ukuthi noma ngabe ufunde waze wagogoda, uma uhluleke ukusebenzisa ingqondo, ngeke yakusiza imfundo. Imfundo yenzelwe ukwengeza amakhono nokukusiza ukuthi ukwazi ukucabanga kangcono, okuyinto ozelwe nayo. Lokhu kusho ukuthi imfundo angeke yakuvulela amathuba ungakasukumi phansi wazivulela amathuba ngayo.
Ngike ngeluleka udadewethu ofundele ukuba usonhlalakahle, ekhala ngokwentuleka kwamathuba omsebenzi yosonhlalakahle. Enkulumweni yethu ngathola ukuthi ufana nabantu abasha abaningi abangasebenzi kuleli. Iningi labo likhala ngamathuba omsebenzi kodwa alikwazi ukusebenza.
Iningi labantu licabanga ukuthi kumele uze uqashwe ngumlungu ukuze usebenze kanti ukuqashwa kuza kamuva. Into ebalulekile ukwazi umsebenzi futhi uwenze.
Uma ngimbuza ukuthi yini ukuba wusonhlalakahle, ngafica ukuthi akazi ukuthi umsebenzi wakhe ukwelekelela abantu kanye nemindeni ukuze bakwazi ukubhekana nezinkinga abahlangabenzana nazo kanye nokwenza ngcono impilo yabantu emphakathini.
Wavumela phezulu uma ngimkhumbuza, ngase ngiyambuza ukuthi abantu bahleli kahle yini ngakubo njengoba ewusonhlalakahle? Wathi cha! Ngathi kuye impumelelo yakho nokuqashwa kwakho akwenziwa ukuntuleka kwamathuba omsebenzi kodwa ukwazi ukuthi iyini le mfundo onayo.
Imfundo akulona leli phepha onikwa lona uma kwethweswa iziqu. Lelo phepha liyisiqinisekiso sokuthi uwufundele umsebenzi othize kanye nokuthi ufundisiwe amakhono athize.
Umuntu ofundele ikhono elithize umbona ngokuthi asebenze, kube khona into ayenzayo hhayi ukuthwala iziqu ekhanda uhambe uchomela abantu ukuthi ufundile. Imfundo kumele ilethe uguquko endleleni ocabanga ngayo futhi nowenza ngayo izinto.
Umbuzo omkhulu engiye ngibe nawo uthi “imfundo enjani lena eyenza ukuthi uma usufundile bese awusakwazi ukucabanga kanye nokuzithuthukisa wena?” Kukhanya bha kimi ukuthi abaningi bazimisele ukudlalwa abelungu noma sebefundile bathola amakhono.
Okusemqoka ukuthi owoHlanga akumele ngabe usadlalwa abelungu noma esefundile. Isikhathi sokuthi owoHlanga azakhele yena amathuba ngemfundo ayitholile.
Kuyihlazo ukuhlupheka ufundile, ingakho kubalulekile ukuthi wonke umuntu asukume abe yingxenye yabantu abakha amathuba kunokuthi acele amathuba. Iningi lethu sizelwe nawo amakhono athize, okubalulekile ukuthi siwacije ngayo imfundo ukuze siphumelele.