Now Reading
Ukubaluleka kwesikhathi sokwethula usomqulu
Dark Light

Ukubaluleka kwesikhathi sokwethula usomqulu

NAKUBA sekusele inyanga namanenjana kubanjwe ukhetho eNingizimu Afrika oluzoba zili-8 kuMbasa kusacwebe iziziba ngokwethulwa kosomqulu wezethembiso zokhetho kwamanye amaqembu ezepolitiki. Amaqembu aseyithulile imiqulu yezethembiso zokhetho aphansi phezulu nemikhankaso enxenxa amavoti kubantu.

Ukwethula kweqembu usomqulu wokhetho kuwalekelela ekukhankaseni kalula ngezinto umphakathi osuke usuzazi. Usumqulu wezethembiso uthathwa njengomgogodla womkhankaso weqembu njengoba kwesinye isikhathi iqembu like livelele ngelakusho ngesikhathi lethula uumqulu wezethembiso.

Amaqembu okungakezwakali luitho kuwo ngosomqulu wezethembiso iBlack First land First (BLF), iPan Africanist Congress of Azania (PAC), i-Azanian People’s Organisation (AZAPO), iNational Freedom Party (NFP), i-Agang SA, i-African Independent Congress (AIC).

Isibonelo esifakazela ukubaluleka kokusheshe wethule usomqulu wezethembiso sibonakale ezinsukwini ezine ezedlule ngesikhathi uMengameli weqembu elibusayo uMnu uMatamela Cyril Ramaphosa ebambezeleka amahora amabili esitimeleni esisuka eGoli siya kwelomkhulu laseNingizimu Afrika ePitoli. Umengameli uzibonele usizi lwansuku zonke olubhekana nabantu abasebenzisa izitimela eNingizimu Afrika njengoba kungumkhuba wazo ukuthi zifele endleleni kulindwe osochwepheshe ukuthi basikhande sivuke okugcina kubafikisa emva kwesikhathi abasebenzi.

Nakuba abanye bebekwenza ihlaya ukuthi umengameli weqembu elibusayo ubambezeleke esitimeleni kodwa abakulibalayo ukuthi usomqulu we-African National Congress (ANC) uyaphawula ngokuthuthukiswa kwezinga lezitimela.

Ukubambezelak kwesitimela kunikeze iqembu elibusayo ithuba lokuthi ligcizelele kwelikusho kusomqulu walo ekhasini lama-46 ngaphansi kwesihloko “ukuphepha nokunethezeka kuwona wonke umuntu”. Kuleli khasi i-ANC ikhuluma ngokutshala izizumbulu zezimali ngenhloso yokuthuthukisa isimo mpilo ezitimeleni zaseNingizimu Afrika. Ube esegcizelela kulokho uMnu uRamaphosa wathembisa nabantu ukuthi uma bewubuyisela emandleni ombuso i-ANC lenkinga izolungiseka.

Amanye amaqembu anjenge People’s Revolutionary Movement (PRM) eholwa uMnu uNhlanhla Buthelezi azithole esematheni kubantu baseNingizimu Afrika ngenxa yesethembiso esithi uma ike yangena emandleni ombuso izowubuyekeza umthetho ovuna ukuthandana kwabobulili obufanayo. Lokhu sekulenze leliqembu laba ngelinye laziwayo kupolitiki yaseNingizimu Afrika okuyinika ithuba lokuthi ikwazi ukuxhumana nabantu abazwelana nesiphakamiso sayo okuyiwebeka ethubeni elihle kubhekwe okhethweni.

Elinye iqembu elincane libe sematheni emva kokwethula usomqulu wezethembiso zokhetho i-African Transformation Movement (ATM) eholwa uMnu uVuyolwethu Zungula ngenxa yesiphakamiso sayo sokubuyiswa kwesigwebo sentambo nakuba kuyiqembu lezenkolo. Abantu bakuleli abazota zili-8 kuMbasa sebayazi ukuthi iziphi izimiso ze-ATM okuyokwenza kube lula nokuyivotela.

See Also

Amanye anjengeFreedom Front Plus (FF+) kanye ne Congress of the People (COPE) asebenzise ukwethulwa kosomqulu ukucacisa ukuthi amiphi ngodaba olushisayo oluthinta ukubuyekezwa koMthethosisekelo ngokuthathwa komhlaba ngaphandle kwesinxephezelo.

Ukwethula usomqulu weqembu yikhona okulekelela abavoti ukuthi basheshe bathathe isinqumo ngokuthi ubani abazomvotela. Kanti ukuthi iqembu lisheshe ukuwethula kuyalilekela ekutheni laziwe ukuthi limephi kanye nokuthi lihluke ngani kwamanye.

Kunobungozi ukuwethula kamuva usomqulu kumaqembu ezepolitiki ngoba okungenzeka akushoyo kufane nesekwashiwo amanye amaqembu okuyinto elingawabeki ethubeni

elihle lokuthi ahehe abavoti ukuthi bawavotele. Njengoba iqembu eligxile oPhongola esifundazweni ikwaZulu- Natal iNational People’s Front (NPF) lizokwethula usomqulu walo ngomgqibelo wakusasa lingaphansi kwengcindezi yokwethula okwehlukile kwamanye amaqembu lokhu okuveza ubungozi bokuhudula izinyawo ekwethuleni usomqulu kumaqembu ezepolitiki.

Scroll To Top