Limi ngothi eTunisia izakhamuzi zihleli lubhojozi



UMtaka ungumbhali wezindaba zamazwe neMeneja kwi-Igunundu Agency.
USomlomo wePhalamende laseTunisia osamisiwe, ophinde ahole iqembu eliphikisayo, uxwayise ngoLwesine ngesimo senhlalo “esingahle singalawuleki” ezinyangeni eziyisithupha ngemuva kwalokho akubiza ngokuketula umbuso kukaMengameli. URached Ghannouchi, inhloko ye-Islamist Ennahda elinganiselayo, uthe ukumiswa kukaMengameli uKais Saied ePhalamende, ukuthatha amandla okuphatha kanye nokuzama ukubhala kabusha umthethosisekelo kuhlukanise iTunisia. UGhannouchi ubekhuluma emhlanganweni we-inthanethi wamanye amalungu ephalamende, owokuqala selokhu uSaied amisa inkantolo ngoNtulikazi nokuwuphawu oluqinile lokudelela uMengameli.
Amalungu avela emaqenjini e-Ennahda, Heart of Tunisia kanye neKarama, kanye okungenani nelungu lePhalamende elizimele elilodwa, abekhona. Amanye amaqembu adube umhlangano. “Ukuketula umbuso kuholele ekuhlukaniseni amazwe ngamazwe kanye nokunqamuka kokusekelwa ngabalingani bezezimali … ukukhuphuka kwamanani kanye nesimo senhlalo esingahle singalawuleki,” kusho uGhannouchi. Umhlangano ubungowokugubha iminyaka yoMthethosisekelo wentando yeningi wezi-2014, uSaied athi uzowuthatha ngohlelo oseluqalile ngokubonisana nge-inthanethi.
ITunisia ibhekene nenkinga yezimali zomphakathi ezayo ngemva kweminyaka yokuntenga kodwa kudingeka izinguquko ezibuhlungu ukuze kuvikelwe usizo lwamazwe ngamazwe engcupheni edala iziyaluyalu emphakathini. Ukuntuleka kwemisebenzi kukhuphuka cishe ngama-18%, kusuka kuma-15% ngowezi-2019, kodwa kubi kakhulu endaweni empofu yaseTunisia, lapho kudlula khona ama-30% kwamanye amadolobha. Intukuthelo ngezimo zezomnotho ivame ukugcwala emibhikishweni yasemgwaqweni noma izingxabano phakathi kwababhikishi namaphoyisa phakathi neminyaka eyishumi selokhu kwaqubuka uguquko lwaseTunisia.
Khonamanjalo, uSaied wehlulekile ukuheha usizo lwamazwe amabili emazweni angaphandle, njengoba abaxhasi befuna indlela ehlanganisa konke kokubili izinguquko zezombusazwe kanye nezinguquko zezomnotho ezidingekayo ukuze kuzuze usizo. USaied uthe akusekho ukuphindela ephalamende elimisiwe wathi ngenyanga edlule ulindele ukuthi kube nokhetho ngoZibandlela ozongena esikhundleni sePhalamende. UHulumeni awuqoke ngoMandulo usumemezele umthetho wezimali zomphakathi ohlanganisa nezinye zezinguquko ezifunwa ngabaxhasi, kodwa osekugxekwe amaqembu aphikisayo.