Sekuyosongwa unyaka ilokhu iqhubeke njalo imibhikisho eSudan



UMtaka ungumbhali wezindaba zamazwe neMeneja kwi-Igunundu Agency.
Izinkulungwane zabantu baseSudan babhikishe emigwaqweni yaseKhartoum nakwamanye amadolobha ngoLwesine olwedlule, beqhubeka nengcindezi kubaholi bezempi ngemuva kokuba benze isivumelwano sokubuyisa uNdunankulu ongekho emthethweni owaxoshwa ngesikhathi kuketulwa umbuso ngenyanga edlule.
Amaqembu ezepolitiki aqavile kanye nenhlangano enamandla ebhikishayo yaseSudan basiphikise isinqumo sikaNdunankulu u-Abdalla Hamdok ngeSonto sokusayina isivumelwano namasosha, abanye bethi lokhu kuwukukhaphela noma bethi kunikeza isisekelo sezepolitiki mayelana nokuthatha izintambo. “Uguquko luwuguquko lwabantu. Ibutho libuyele ekamu!” bacula ababhikishi e-Al Daim, okuyisifunda sabasebenzi saseKhartoum. Bacele ubulungiswa “kwamaqhawe ” ababulawa emibhikishweni yangaphambili.
Ababhikishi baphinde bavala umgwaqo omkhulu endaweni yaseSahafa enhlokodolobha. Bephethe amafulegi aseSudan, bahlabelela bathi “Burhan ngeke ubuse. Phansi ngokubusa kwezempi,” ebhekisa kumholi wezempi waseSudan u-Adel Fattah al-Burhan. Ukusakazwa bukhoma ezinkundleni zokuxhumana kuphinde kwakhombisa imibhikisho emadolobheni ahlanganisa iPort Sudan, iKassala, iWad Madani ne-El Geneina.
Yize ukubuyiselwa kukaHamdok bekuyimvume yomholi wezempi uBurhan, amaqembu ezepolitiki abalulekile kanye nezinhlangano zomphakathi zithi amasosha akumele adlale indima kwezepolitiki. Isitshudeni saseNyuvesi u-Osama Ahmed uthe ubebhikishela uBurhan ngoba efuna ukudiliza uguquko futhi avimbele ukwakhiwa kwezwe elingenazakhamuzi.
Ngaphansi kwemibandela yesivumelwano sangeSonto, uHamdok uzohola uhulumeni wezobuchwepheshe ngesikhathi soguquko lwezepolitiki okulindeleke ukuthi luqhubeke kuze kube ngowezi-2023 futhi uzokwabelana ngamandla namasosha. Kuhloswe ukuthi kusekelwe esivumelwaneni sangaphambilini esatholwa phakathi kwamasosha kanye namasosha ezombusazwe kulandela ukuketulwa kuka-Omar al-Bashir ngowezi-2019, lapho babevumelene ukwabelana ngombuso kuze kube ukhetho. Ukuketula umbuso kwabuqeda lobo budlelwano.
Umfelandawonye wezakhamuzi obukade uhlanganyela amandla namasosha ngaphambi kokuthatha izintambo kanye nongqongqoshe bawo baphambilini basenqabile isivumelwano esashaywa uHamdok, esho ukucindezela okunodlame kwemibhikisho emelene namasosha ngenyanga edlule. UHamdok uthe iziphathimandla zaseSudan zizibophezele kuntando yeningi kanye nenkululeko yokukhuluma.
Iziboshwa
Idlanzana lezombusazwe eSudan eliboshiwe kusukela kwaketulwa umbuso ngenyanga edlule liqale isiteleka sokulamba likhala ngokuqhubeka nokuboshwa kwabo, kusho umfelandawonye abebeyingxenye yawo ngoLwesihlanu. Ukuthatha umbuso kwamasosha ngomhla zingama-25 kuMfumfu kwamisa isivumelwano sokwabelana ngamandla phakathi kwamasosha kanye nezakhamuzi ezivela kumanyano weForces of Freedom and Change (FFC), kwaboshwa idlanzana longqongqoshe nezikhulu eziphezulu zomphakathi.
Ezinye izibalo zabantu zikhululiwe kusukela amasosha enza isivumelwano zingama-22 kuLwezi noNdunankulu u-Abdalla Hamdok, wamkhulula ekuboshweni endlini futhi wambuyisela esikhundleni. Isivumelwano sihlinzekele ukukhululwa kwabo bonke ababoshiwe bezepolitiki.
Kulabo asebeteleke ukulamba kubalwa ungqongqoshe wezindaba zekhabhinethi oxoshiwe, uKhalid Omer Yousif, isikhulu esiphezulu seSudan Congress Party (SCP) uSharif Mohamed Osman, kanye nowesithathu owagqama kwezombusazwe uJaafar Hassan, kusho i-SCP esitatimendeni.
“Isinyathelo sesiteleka siza ngenxa yokuhlala kwabo ezitokisini ngaphandle kwesizathu kusukela ngoMfumfu zingama-25 kanye nokuphucwa amalungelo abo ayisisekelo,” kusho isitatimende.
Khonamanjalo, kukhululwe izikhulu ezinhlanu zezombusazwe okuhlanganisa nowayeNgungqongqoshe wezohwebo uMadani Abbas Madani nesishoshovu esaziwayo uMohamed Nagi al-Assam, uMadani etshela abeReuters ngoLwesihlanu. Abanye abane abaqavile kwezepolitiki okuhlanganisa nomholi weSCP u-Omer Eldigair kanye nephini lenhloko yeqembu lamavukelambuso eSPLM-N kanye nowayengumeluleki kaHamdok u-Yasir Arman bakhululwe ngoMsombuluko.